ZB 41 | 10.10.2022 | Środek życia | Edytor

Kamienie górnicze, czyli pamiątki przeszłości

​Tajemnicze kamienie. Nikt nie jest w stanie powiedzieć ile kamieni górniczych znajduje się w bytomskich lasach i na nieużytkach. Pamiątki dawnej działalności wydobywczej są ukryte w gęstwinie i trudno na nie natrafić. Niestety, są one rozkradane.

Warto przypomnieć, że oprócz daty symbolem kamieni górniczych, które były zlokalizowane w polach górniczych, czyli w miejscach działalności wydobywczej jest kupla. To skrzyżowane żelazka (młotka) i pyrlik. Na terenie naszego miasta takich kamieni znajduje się najprawdopodobniej kilkadziesiąt. Wiele wkopano w czasach, kiedy las w Dąbrowie Miejskiej był jeszcze młody. Obecnie między drzewami, a także na poboczu ulicy Stolarzowickiej nadal można je zobaczyć. Miejsca ich lokalizacji jednak nie chcemy zdradzić.

Jeden z takich kamieni oznaczających dawne pola górnicze znajdował się na dziedzińcu przed dawnym kościołem Świętego Józefa przy ulicy Strzelców Bytomskich. Nieopodal stały krzyż oraz kapliczka. Kamień pochodzący z XIX wieku uratował przed kradzieżą obecny proboszcz nowego kościoła Świętego Józefa w Stroszku, ksiądz Rafał Sierla. Duchowny zadbał o przeniesienie zabytku na obecny dziedziniec kościelny. Znalazło się tam również miejsce na stary krzyż. Ksiądz załatwił również stary kopalniany wagonik, aby parafianie pamiętali o górniczych tradycjach swojej dzielnicy.

Zdecydowanie gorszy los spotkał dwa kamienie górnicze pochodzące w miechowickiego lasu: PRG, czyli Paul Richard Grube z datą 1852 i AG, Antonie Grube z datą 1838. Zajmujący się tematem nauczyciel I Liceum Ogólnokształcącego, Marek Majeranowski wspomina, że kamienie przez 3-4 lata znajdowały się za płotem leśnej restauracji „Pod Dębem”. – Wpadłem na pomysł przekazania ich Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, które dysponuje bogatą kolekcją takich eksponatów. Uruchomiłem kontakty prywatne, jednak po jakimś czasie okazało się, że sprawa została przekazana do Miejskiego Konserwatora Zabytków w Bytomiu. W rozmowie dowiedziałem się, że kamieni nie można legalnie zabrać z miejsca ich ułożenia, ponieważ leżą na działce prywatnej. Natomiast mnie bez problemu udało się ustalić, że działka należy do Lasów Państwowych – wspomina Majeranowski. 

Sprawę przejęła Joanna Michalik, miłośniczka historii lokalnej i działaczka społeczna. Doprowadziła ona do wszczęcia procedur w MGW w Zabrzu, była w kontakcie z pracownikiem tej instytucji Łukaszem Rutką, monitowała o pośpiech i monitorowała postępy. Udało się dokończyć procedury, jednak kiedy pod koniec września pracownicy MGW w Zabrzu przyjechali po kamienie – ich już nie było. Ktoś je zabrał. – Kamienie graniczne pól górniczych znikają. Blisko 200-letnim świadkom górnictwa cynku najbardziej zagrażają ludzie. Kamienie potrafią zniknąć podczas prac leśnych, być może są przypadkowo zakopywane ciężkim sprzętem lub zostają skradzione – mówi Majeranowski. S.

Komentarze:

Pani/Pan

Adres e-mail

Komentarz

Zapamiętaj moje dane
Powiadom mnie o nowych komentarzach

Wpisz tekst z obrazka: