EBERHARD DRESCHER - PRZYRODNIK I KOLEKCJONER

Bohater dzisiejszego “Panteonu bytomskiego” - Eberhard Drescher urodził się 10 lutego 1872 r. w rodzinnym majątku rycerskim Ligota Wielka, w powiecie grodkowskim. Uczęszczał do szkoły powszechnej i gimnazjum w Wołowie, jednak nie było mu dane studiować.

Rozmiar: 5493 bajtów Jako 18-letni młodzieniec, po wczesnej śmierci ojca, musiał przejąć wraz z matką zarządzanie rodzinnym majątkiem. Pomimo, iż był amatorem, trwale zapisał się w dziejach śląskiej nauki, głównie jako wytrawny ornitolog i wszechstronny przyrodnik, a także jako kolekcjoner zabytkówpradziejowych i etnograficznych. Dziełem życia Eberharda Dreschera stało się zbadanie przyrody (geologii, flory i fauny), zabytków archeologicznych i kultury ludowej okolic Ligoty Wielkiej, Otmuchowa i Paczkowa, a zwłaszcza terenu, na którympowstało wlatach 1926-1933 Jezioro Otmuchowskie. Z niebywałą starannością kolekcjonował i utrwalał - preparując, konserwując, fotografując, rysując i dokładnie opisując wszelkie przejawy życia biologicznego i kultury doliny Nysy Kłodzkiej. Zbierał minerały, skały, skamieliny roślin i zwierząt, dziwy przyrody (np. narośla), grzyby, rośliny (od glonów po kwiatowe), zwierzęta wszelkich grup systematycznych, a szczególnie ptaki, nad którymi prowadził badania ekologiczne. Do dziś fascynują jego kolekcje balg, dermoplastów, jaj, czy mistrzowsko wykonane i objaśnione preparaty anatomiczne ptaków. Eksplorował też stanowiska archeologiczne, dokumentował kulturę ludową okolic Otmuchowa, odkupując stroje ludowe, tradycyjne wyposażenie domostw, stare narzędzia rolnicze. Kolekcjonował też sztukę, głównie użytkową, m.in. porcelanę, meble, malarstwo oraz stare dokumenty historyczne. Na terenie swego majątku utworzył rezerwat ornitologiczny, który oddziaływał dobrym przykładem na Śląsk i inne regiony. Owoce swojej pracy zamierzał przedstawić w obszernej monografii pt. “Das Gebiet Ellguth Kreis Grottkau O/S.” (Obszar Ligota Wielka w powiecie grodkowskim). Zdążył jednak wydać tylko dwie części swego dzieła, opisujące biologię wód oraz pradzieje okolic jego rodzinnej miejscowości. Jako ornitolog Drescher był jednym z pierwszych członków Verein Schlesischer Ornithologen (Związek Śląskich Ornitologów), a od 1920 roku przewodniczącym zarządu tej organizacji. W latach 1920-1932 pełnił funkcję redaktora naczelnego i wydawcy organu towarzystwa pt. “Berichte des Vereins Schlesischer Ornithologen”. Drescher opublikował ponad 120 prac z zakresu ornitologii, ochrony przyrody i herpetologii. Był znanym i powszechnie szanowanym badaczem.

Pod koniec 1928 r., gdy teren majątku Ligota Wielka ostatecznie przeznaczono pod budowę Jeziora Otmuchowskiego, Drescher sprzedał swoje ogromne zbiory za symboliczną kwotę bytomskiemu muzeum. W 1929 r. przeprowadził się do Bytomia, gdzie aż do śmierci pracował jako kustosz Działu Przyrody w muzeum, przekształconym wkrótce w Oberschlesisches Landesmuseum (Górnośląskie Muzeum Krajowe). Tu kontynuował opracowywanie swoich zbiorów oraz podjął się badania bytomskiej fauny i flory, uzupełniając kolekcje Działu Przyrody.

W dziejach Bytomia Eberhard Drescher zapisał się głównie jako kolekcjoner, którego niezwykle bogate zbiory zapełniły magazyny bytomskiego muzeum miejskiego, umożliwiając jego awans do rangi placówki okręgowej. W nowym gmachu, otwartym w 1932 r., zaprezentowano szereg stałych ekspozycji złożonych w większości z przedmiotów pochodzących z jego kolekcji, głównie przyrodniczą (wystawa dydaktyczna) i etnograficzną (izba nyska, zwyczaje i stroje ludowe, wnętrza mieszczańskie).

Eberhard Drescher po ciężkiej chorobie zmarł w Bytomiu 17 kwietnia 1938 r., a pochowany został w Dzierżoniowie, gdzie mieszkał jego syn. Po wojnie o nim i jego dziele “urzędowo” zapomniano. Zbiory przyrodnicze schowano do magazynów lub ponownie wykorzystano, zmieniając niemieckie metryki na polskie. Najcenniejsze kolekcje sztuki użytkowej i ludowej w większości rozgrabiono w 1945 r., a pozostałe rozparcelowano do innych muzeów Górnego Śląska.

Cześć należną wszechstronnemu badaczowi przyrody, pradziejów i kultury ludowej Górnego Śląska oddano dopiero w 1995 r., organizując w Muzeum Górnośląskim wystawę biograficzną pt. “Eberhard Drescher górnośląski przyrodnik i kolekcjoner (1872-1938)”.